امروزه محتوای اینترنتی از قدرتمندترین ابزاری است که کسب و کارها به جهت معرفی خود از آن استفاده می کنند. ممکن است یک سازمان یا شرکت محصولات یا خدمات با کیفیت ارائه کند اما محتوای خوبی برای ارائه نداشته باشد در این صورت اینکه با شکست رو به رو شود دور از انتظار نیست. اینجاست که شناخت سیستم های مدیریت محتوا به منظور موفقیت در اهداف تولید محتوا و طراحی وب سایت اهمیت بالایی پیدا می کنند و عدم آشنایی با آنها برای سازمان ها و کسب و کارهای اینترنتی می تواند دردسر ساز باشد.

تعریف سیستم مدیریت محتوا

CMS یا سیستم مدیریت محتوا اختصار عبارت (Content Management System) می باشد و به منظور مدیریت محتوای وب سایت کاربرد دارد. دو عنصر تشکیل دهنده برای سیستم مدیریت محتوا وجود دارد که یکی برنامه کاربردی مدیریت محتوا که به آن CMA یا  (Control management applicant) و دیگری برنامه کاربردی محتوا یا (Control delivery applicant) به اختصار CDA می باشد.

CMA: اگر هیچ آشنایی با زبان های برنامه ویسی یا حتی زبان HTML ندارید جای نگرانی نیست. سیستم مدیریت محتوا CMA با در اختیار گذاشتن امکاناتی چون تولید محتوا، اعمال تغییرات در بخش های مختلف و حذف بخش خاصی از محتوا وب سایت شما را قادر می سازد تا بدون نیاز به تخصص خاص و امکانات فنی در زمینه وب، بتوانید وب سایت خود را مدیریت کنید.

CDA: عملکرد Control delivery applicant در جهت کامپایل کردن اطلاعات و استفاده از آنها جهت آپدیت وب می باشد.

چه وب سایت هایی با سیستم های مدیریت محتوا می توان ساخت؟

اکثر سیستم های مدیریت محتوا امروزه از انعطاف پذیری بالایی برخوردار هستند. البته برخی از آنها وجود دارند که تمرکز آنها بر روی یک کاربرد خاص می باشد (مانند Magento و تجارت الکترونیک) اما از بیشتر آنها می توان برای ایجاد هر نوع وب سایتی استفاده کرد. به عنوان مثال وردپرس که جزو محبوب ترین سیستم های مدیریت محتوا نیز می باشد، برای طراحی های زیر کاربرد دارد: ·

• شبکه های اجتماعی
• وبلاگ ها
• انجمن ها
• سایت های عضویت
• دوره های آنلاین
• نمونه کارها
• و غیره.

 

ویژگی سیستم های مدیریت محتوا

خب پیش از معرفی سیستم های مدیریت محتوا بهتر است بدانیم چه ویژگی هایی سبب می شود که CMS ها در کسب و کارها اهمیت پیدا کنند. هر سیسستم مدیریت محتوا معمولا ویژگی های خاص خود را دارند، اما مهم ترین و اساسی ترین آنها عبارت اند از:

• اعمال تغییرات و ویرایش: این بدان معنی است که می توان محتوای انتشار یافته بر روی وب سایت را ویرایش و تغییرات مورد نظر را بر روی آن اعمال کنید.  
• انتشار محتوا: با استفاده از این ویژگی می توان از قالب های استاندارد برای انتشار یا ویرایش محتوا استفاده کرد.
• ساخت فهرست: این قابلیت سبب می شود تمام اطلاعات موجود در وب سایت فهرست شود و کاربران به راحتی به آن دسترسی داشته باشند. بنابراین کاربران به تمام اطلاعات مربوط به کلید واژه جستجو شده همچون نام نویسنده یا موضوعات مربوط و… دسترسی پیدا می کنند.
• مدیریت قالب ها: به کمک این ویژگی می توانید اسناد فیزیکی قدیمی را در قالب فرمت های PDF و HTML در سایت بارگذاری کنید.

انواع سیستم های مدیریت محتوا

CMS را در دو  دسته اشتراکی و متن باز تقسیم بندی می کنند:

سیستم مدیریت محتوای کد باز یا Open Source

Open Source نرم افزارهای رایگانی هستند که در آنها دسترسی به کدها به صورت رایگان می باشد و با کمک آنها می توانید وب سایت تان را تغییر یا توسعه بدهید. همچنین این دسترسی به شما این امکان را می دهد تا به راحتی سایت خود را شخصی سازی نمایید. هر چند قالب های آماده ای که در آن موجود هستند اغلب پاسخ گوی نیاز کاربران هستند و در حالت عادی نیاز به اعمال تغییرات نیست؛ اما در صورتی که بخواهید یک سایت حرفه ای و قدرت مند داشته باشید، استفاده از کدهای این سیستم ها شما را به اهدافتان خواهد رساند.

سیستم مدیریت محتوای اشتراکی (SAAS)

سیستم مدیریت محتوا اشتراکی یا Software As A Service عملکردی مشابه با سیستم های کد باز دارند، اما برخلاف آن دسترسی به کد ها به صورت رایگان نمی باشد و به جهت دسترسی به کدها باید اشتراک ماهانه یا سالانه آن را خریداری نمایید.

سیستم های مدیریت محتوای اشتراکی را سایت ساز نیز می گویند. معروف ترین سایت سازها عبارت اند از : ویکس،اسکوار اسپیس و پرتال

مقایسه سیستم های مدیریت محتوا (CMS) متن باز و اشتراکی

در ادامه به بررسی چندی از تفاوت های این دو سیستم خواهیم پرداخت.

• در سیستم مدیریت محتوای متن باز دسترسی به کدها رایگان، اما در اشتراکی تنها با پرداخت هزینه این امر امکان پذیر است.
• سیستمOpen Source به نصب و راه اندازی نیاز دارد؛ در صورتی که برای استفاده از سیستم اشتراکی نیازی به نصب و راه اندازی نیست.
• تهیه هاست و سرور در متن باز بر عهده خود کاربر می باشد؛ اما در اشتراکی شرکت ارائه دهنده خود برای کاربر سرور و هاست را تهیه می نماید.
• علی رقم اینکه سیستم های متن باز رایگان می باشند اما توسعه آنها هزینه بر می باشد. در مقابل سیستم های اشتراکی تنها هزینه خرید اشتراک را در بردارند و توسعه آن نیاز به هزینه اضافی ندارد.
• تامین امنیت در اشتراکی بر عهده شرکت ارائه دهنده اما در متن باز بر عهده خود کاربر می باشد.

معرفی چند نمونه از سیستم های مدیریت محتوا

سرویس های CMS بسیاری به صورت رایگان و اشتراکی وجود دارند که در ادامه به معرفی بهترین و معروف ترین آنها برای مدیریت محتوا خواهیم پرداخت.

وردپرس ؛ محبوب ترین

وردپرس بهترین نمونه از یک سیستم مدیریت محتوا می باشد که بیش از 65 درصد از سهم بازار در وب سایت های با سیستم مدیریت محتوا را به خود اختصاص داده است. در حالی که سیستم های مدیریت محتوا دیگری نیز وجود دارند وردپرس در حال حاضر محبوب ترین میان آنها می باشد.

فعالیت های وردپرس با وبلاگ نویسی آغاز شد و با گذشت زمان توسعه پیدا کرد؛ تا جایی که امروزه از وردپرس به عنوان محبوب ترین CMS نیز یاد می شود. در حال حاضر بیش از 60 میلیون از وب سایت ها معروف سطح اینترنت با این سیستم طراحی و مدیریت شده اند.

قابلیت های فوق العاده ای که وردپرس در اختیار کاربران قرار می دهد شامل هزاران قالب، افزونه و ویجت می باشد . همچنین انجمن توسعه دهندگان این سیستم آموزش ها و اطلاعاتی کاربردی و لازم در مورد وردپرس را در اختیار کاربران قرار داده که کار با آن را بسیار ساده تر کرده است. از دیگر ویژگی های منحصر به فرد این سیستم عبارت اند از: حجم کم، کاربرد آسان، سرعت فوق العاده در نصب و راه اندازی، رایگان بودن، سازگاری با موتور های جستجو و…

همچنین وردپرس با افزونه های فراوانی که ارائه داده است، کار را برای کاربران بسیار ساده کرده به طوری که حتی افراد مبتدی می توانند با استفاده ازاین پلاگین ها وب سایت خود را به طور حرفه ای طراحی کنند. اگر با افزونه های آشنایی ندارید پیشنهاد می شود مقاله “افزونه وردپرس چیست” را در مجله اورجین وب مطالعه نمایید.

جوملا؛ رقیبی برای وردپرس

جوملا دیگر سیستم مدیریت محتوا  محبوب و رایگان می باشد که در سال 2005 معرفی شد. از این CMS در طراحی وب سایت های معروفی همچون دانشگاه هاروارد، خودروسازی پژو و MTV استفاده شده است. هر چند که استفاده از آن به طور رایگان می باشد اما برای کار با آن به خرید هاست و دامنه نیاز دارید. سهمی که جوملا در وب سایت های موجود در سطح اینترنت حدود 1.72 درصد می باشد.

جوملا از امکانات و قابلیت های بسیاری برخوردار است که امکان طراحی سایت از ساده تا پیچیده را برای کاربران فراهم می آورد. این امکانات شامل؛ سرعت بالا در نصب و راه‌اندازی، رایگان بودن، وجود بیش از ۶۰۰۰ افزونه، احراز هویت کاربران از طریق OpenID, Google و LDAP و… می باشند. این ویژگی ها جوملا را به یکی از سیستم های مدیریت محتوا ایده آل برای توسعه دهندگان وب سایت تبدیل کرده، اما کار با آن نیاز به تجربه و تبحر کافی دارد و به مبتدیان پیشنهاد نمی شود.

ووکامرس؛ محبوب ترین پلتفرم تجارت الکترونیک

ووکامرس یکی از محبوب ترین پلتفرم ها می باشد که از انعطاف پذیر خوبی برخوردار است و مدیریت آن نیز کار ساده ای می باشد. WooCommerce از نظر فنی یک CMS نمی باشد و در واقع یک افزونه در وردپرس است، پس برای نصب آن باید سایت خود را با وردپرس طراحی کرده باشید. آمار منتشر شده توسط  W3Techs نشان گر این است که حدود 5.8 درصد از وب سایت های جهان از ووکامرس استفاده می کنند.

این نرم افزار به طور رایگان قابل دسترسی می باشد و تنها برای شروع کار با آن باید مبلغی برای نام دامنه و هاست  پرداخت نمایید. تم های موجود در WooCommerce بسیار متنوع و فراوان می باشد که به کمک آنها می توانید طراحی وب سایت خود را همان گونه که می خواهید انجام دهید. همچنین تعداد زیادی افزونه معروف به “پلاگین WooCommerce” برای آن وجود دارد که این امکان را به شما می دهد تا هر چیزی که نیاز دارید را به سایت خود اضافه کنید.

دروپال؛ سیستم مدیریت محتوا متن باز

از دیگر سیستم های مدیریت محتوا متن باز دروپال می باشد که برای توسعه دهندگان و وب مستر هایی که می خواهند یک وب سایت کاملا سفارشی راه اندازی کنند پیشنهاد می شود.

بزرگترین عیب دروپال نیاز به دانستن برنامه نویسی می باشد. مدیریت محتوا با این سیستم مدیریت محتواسخت نمی باشد، اما به منظور کار با آن یا باید خود از برنامه نویسی سر در بیاورید یا یک برنامه نویس را استخدام کنید. در واقع حتی برای انجام کوچک ترین تغییر نیازمند ایجاد تغییرات در کدهای وب سایت هستید. پس اگر برنامه نویسی بلد نیستید یا هزینه لازم برای استخدام برنامه نویس را ندارید این CMS انتخاب خوبی برای شما نیست.

سخن آخر

در این مقاله با سیستم های مدیریت محتوا آشنا شدیم و انواع مختلف را بررسی کردیم. آشنایی با این CMS ها به وب مستر ها کمک می کند که وب سایت خود را به خوبی مدیریت و طراحی کنند.

منبع: kinsta.com